Aanstaande donderdag en vrijdag is er in Brussel een bijeenkomst van alle regeringsleiders van de EU-landen, waar men het eens moet zien te worden over een gezamenlijk plan om de hoge energieprijzen tegen te gaan.
Tot nu toe konden de verschillende lidstaten het niet eens worden met elkaar over de beste aanpak. Als het aan de Europese Commissie ligt gaan de lidstaten bijvoorbeeld o.a. voortaan gezamenlijk aardgas inkopen. Eerder boden landen juist tegen elkaar op om zo snel mogelijk de eigen gasvoorraden voor de winter gevuld te hebben, met steeds hogere prijzen tot gevolg. Hoewel deze voorraden in de meeste landen nu op peil lijken te zijn, kijkt men alvast voorruit hoe dit voor volgend vulseizoen voorkomen kan worden.
Meningen verdeeld
Behalve het gezamenlijk inkopen van tenminste 15 procent van het aardgas in Europa, wat het prijs opdrijvende effect van tegen elkaar opbieden deels zou moeten tegengaan, heeft de Europese Commissie ook enkele andere voorstellen gedaan waar men het over eens moet worden.
Zo moet de prijs van LNG (vloeibaar aardgas, vaak aangeleverd per schip) volgend jaar losgekoppeld worden van de prijs van aardgas uit pijpleidingen. De prijs van LNG wordt nu nog voor een groot deel bepaald door de algemene aardgasprijs. Tot die tijd moet er een prijsplafond komen voor aardgas.
Over het prijsplafond lopen de meningen sterk uiteen. Sommige landen vrezen vooral sociale onrust als de gasprijzen niet worden gemaximeerd en willen zo snel mogelijk een plafond instellen. Andere landen, waaronder Duitsland en Nederland, vrezen dat het plafond tot verdere tekorten zal gaan leiden. Zo zou het juist meer gasverbruik aanmoedigen in plaats van besparingen, en zouden exporteurs voortaan hun gas aan andere landen buiten de EU verkopen, die bereid zijn een hogere prijs te betalen. De Russische president Poetin kondigde al aan helemaal geen aardgas meer te leveren aan landen die een prijsplafond hanteren.
Solidariteit wederom op de proef
Verder liggen er voorstellen klaar die gericht zijn op onderlinge ondersteuning. Zo moeten landen een modelovereenkomst ondertekenen waarin staat dat zij hun energie met andere lidstaten zullen delen wanneer deze een acuut tekort krijgen, waardoor een noodsituatie ontstaat. Verder wil de Commissie 40 miljard euro uit de begroting beschikbaar stellen voor investeringen in de leveringszekerheid en duurzaamheid van energie, zodat landen bijvoorbeeld minder afhankelijk kunnen worden van aardgas door te investeren in hernieuwbare energie.
Sommige landen kijken intussen met argusogen naar Nederland en Duitsland, die vele miljarden vrijmaken voor het ondersteunen van de eigen burgers tegen de hoge energieprijzen. Landen die beweren zelf deze financiële middelen niet te hebben, zoals Italië, eisen meer solidariteit en ondersteuning van andere lidstaten met meer financiële slagkracht.
Onrust stoken op aardgas
De hoge energieprijzen zijn voor het grootste deel terug te herleiden naar de zeer sterk verminderde aanvoer van aardgas vanuit Rusland. Dit land was voorheen juist de belangrijkste exporteur van aardgas naar Europa. Sinds de oorlog in Oekraïne , zijn de aardgasleveringen vanuit Rusland sterk afgenomen. Volgens de meeste Westerse landen wordt dit bewust gedaan, om deze landen financieel en maatschappelijk hard te raken, in de hoop dat de animo voor steun aan Oekraïne zal afnemen en de onderlinge verdeeldheid zal toenemen. Daarnaast is er ook een sterke wens ontstaan om Rusland niet langer financieel te steunen door aardgas bij dit land in te kopen, maar alternatieven op korte termijn zijn niet eenvoudig.