Het Nationaal Plan Energiesysteem werd begin december gepresenteerd door het ministerie van Economische Zaken. Daarin komt naar voren welke plannen er zijn wat betreft energie-opwek en -verbruik tussen nu en 2050. In de zomer van 2023 kwam er al een conceptversie naar buiten. Die is inmiddels aangepast tot een definitieve versie.
Nationaal Plan Energiesysteem
De plannen van het ministerie hebben alles te maken met het klimaatneutraal maken van Nederland. Tegen de tijd van 2050 moeten fossiele brandstoffen namelijk plaats hebben gemaakt voor andere duurzame energievormen. Om hiervoor duidelijke doelen te stellen, richt de overheid zich op vier sectoren die veel gebruikmaken van energie. Allereerst is dat de gebouwde omgeving, ofwel huishoudens en de dienstensector. Verkeer en vervoer vallen niet binnen deze categorie, zij vallen namelijk onder de tweede noemer; mobiliteit. De overige twee sectoren, industrie en landbouw, spreken voor zich.
“We brengen nú in kaart hoe een duurzaam, betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem er in 2050 uitziet en wat er nodig is om daar te komen”, bepleit Minister voor Klimaat en Energie, Rob Jetten. “Dat doen we niet project voor project of energiebron voor energiebron, maar we vertalen het gewenste eindbeeld terug naar stappen die we vandaag kunnen zetten.”
Leveringszekerheid
Het valt in het energieplan op dat er niet wordt ingezet op een zo groot mogelijk energiesysteem. Daarentegen is er op basis van gesprekken tussen het ministerie en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland besloten in te zetten op een maximaal energie-aanbod. Wachten op gegevens die in kaart brengen hoe hoog de vraag zal zijn, kan namelijk niet. Er moet volgens het ministerie daarom onder meer ingezet worden op een maximaal aanbod van hernieuwbare energie. Op deze manier voorkomt het ministerie met het plan dat Nederland meer vraag dan aanbod heeft als het op energie aankomt.
Naast de leveringszekerheid, zet het ministerie ook in op het minder afhankelijk zijn van niet-Europese energiebronnen. ‘Met voldoende nationale productie neemt Nederland de verantwoordelijkheid binnen Europa om niet te afhankelijk te worden van landen buiten Europa’, zo staat er beschreven. ‘Het kabinet wil om dezelfde reden ook ervoor zorgen dat in het toekomstige energiesysteem er voldoende strategische voorraad van energiedragers en productiemiddelen aanwezig zijn om bij onvoorziene (geopolitieke) omstandigheden de samenleving en economie draaiende te houden.’
Ongekend snel
Hierbij kan gedacht worden aan de oorlog tussen Rusland en Oekraïne, die een grote impact had op de energiemarkt. Om tijdens de uitvoering van het plan voorbereid te zijn op dit soort grote veranderingen, herziet het ministerie de plannen elke vijf jaar. Jetten, schrijft hiernaast in zijn voorwoord dat de verbouwing en uitbreiding van het energiesysteem ‘ongekend snel zal moeten’. Om dat te bereiken moet het kabinet aan de slag met het opstellen van een agenda voor het energiesysteem.