De momenteel twee aparte warmtenetten in Amsterdam worden de komende jaren aan elkaar gekoppeld. Dit maakt aansluiting van in ieder geval 20.000 extra woningen mogelijk en het warmtenet wordt flexibeler dankzij de verschillende soorten aangesloten warmtebronnen. Dit jaar wordt begonnen met de bouw, die in 2022 afgerond moet zijn.
Het Afval Energie Bedrijf (AEB), eigendom van de gemeente Amsterdam, en Vattenfall investeren gezamenlijk €400 miljoen in de uitbreiding van de Amsterdamse stadswarmte. De meeste kosten hiervan gaan overigens naar de bouw van een nieuwe biomassacentrale, deze kosten zijn volledig voor Vattenfall.
Verschillende warmtebronnen
Amsterdam telt momenteel twee warmtenetten; één in Amsterdam-Noord en Nieuw-West en de andere in Amsterdam-Oost en Zuidoost. Het noordwestelijke warmtenet wordt verwarmd door een afvalenergiecentrale van AEB, terwijl het zuidoostelijke warmtenet wordt gevoed door een gascentrale van Vattenfall (voorheen Nuon) in Diemen.
De afvalenergiecentrale van AEB heeft nog capaciteit over voor meer aangesloten woningen. Door beide warmtenetten met elkaar te verbinden kan warmte uit afvalverbranding ook doorgesluisd worden naar de zuidoostkant van Amsterdam. Bovendien wordt de leveringszekerheid verbeterd door een diverser aanbod van verschillende warmtebronnen.
Ook kunnen er volgens Alexander van Ofwegen, directeur warmte bij Vattenfall, zo in de toekomst meer duurzame bronnen aangesloten worden die beschikbaar zijn voor de hele stad. De aangekondigde biomassacentrale in Diemen moet warmte kunnen leveren aan 60.000 woningen, dankzij de extra verbinding kunnen ook woningen aan de westkant van Amsterdam deze warmte ontvangen.
Nieuwe eisen warmtenetten bij nieuwbouw
Men verwacht tot 2025 een groei van 20.000 woningen aan de zuidwestkant van Amsterdam. De nieuwe warmteverbinding moet helpen om voldoende capaciteit te leveren voor deze nieuwe woningen, maar mogelijk spelen er ook andere redenen mee.
Momenteel worden de nieuwe BENG-eisen (Bijna Energie Neutrale Gebouwen) voor nieuwbouw in de Tweede Kamer behandeld. In de huidige concept-eisen wordt restwarmte uit WKK’s (warmte-krachtkoppelingen) die gebruik maken van fossiele brandstoffen niet als duurzaam aangemerkt. Deze energiecentrales moeten namelijk meestal extra brandstof verstoken om naast elektriciteit ook warmte te kunnen leveren. Tezamen met de strenge eisen aan duurzaamheid bij nieuwbouw, wordt aansluiting op een warmtenet gevoed door restwarmte uit een gascentrale zo zeer onaantrekkelijk.
Een variabeler aanbod van (duurzame) warmtebronnen maakt het voor ontwikkelaars van nieuwbouw een veiligere keuze om te kiezen voor aansluiting op het warmtenet. Met de bouw van de biomassacentrale in Diemen wordt bovendien gewerkt aan een alternatief voor de restwarmte uit de gascentrale op dezelfde locatie. In 2040 wil men de stadsverwarming in Amsterdam volledig CO2-vrij hebben.
De gascentrale van Vattenfall zal gewoon elektriciteit blijven leveren aan het net. Wanneer de warmte die vrijkomt bij deze productie niet wordt benut, wordt een groot deel van de energetische waarde van het aardgas weggegooid. Ondertussen bestaat er veel weerstand tegen de nieuwe biomassacentrale onder inwoners, men is bang voor luchtverontreiniging en heeft twijfels over de herkomst van de biomassa.