Foto Pixabay

Tijdens een debat over het klimaatakkoord woensdagnacht heeft minister Wiebes de deur weer op een kier gezet voor het herzien van eerder gemaakte afspraken over de sluitingsdatum van in ieder geval de oudste kolencentrales. Dit zijn de Hemwegcentrale in Amsterdam van Nuon en de Amercentrale in Geertruidenberg van RWE, die volgens de huidige plannen voor 2025 geen kolen meer mogen inzetten voor het opwekken van energie.

Door het verloren hoger beroep in de Urgenda-zaak wordt er gezocht naar manieren om de opgelegde doelstelling van 25% uitstoot-reductie ten opzichte van 1990 in 2020 te halen. De teller staat nu op min 13%, zodat deze doelstelling zonder zeer ingrijpende maatregelen onhaalbaar lijkt. De kolencentrales gelden als grote gecentreerde bronnen van CO2-uitstoot, zodat vervroegde sluiting een op het oog aantrekkelijke manier is om snel een uitstoot-reductie teweeg te brengen.

Tijdens het debat liet de minister weten te werken aan een pakket aanvullende maatregelen die ingezet kunnen worden als volgend jaar blijkt dat de doelstellingen niet gehaald worden, en dat kolencentrales hier onderdeel van uitmaken. Als dit inderdaad vervroegde sluiting betekent, dan zal dit rauw op het dak van onder meer de Hemwegcentrale vallen. In mei van dit jaar was men opgelucht dat er eindelijk duidelijkheid was over de einddatum voor de medewerkers.

Gat van 4 miljoen ton CO2

Deskundigen stellen dat zonder aanvullende maatregelen de daling van uitstoot niet verder zal oplopen dan 23% in 2020. Er wordt in die situatie nog 4 miljoen ton CO2 teveel uitgestoten. Aangezien bijvoorbeeld de Hemwegcentrale jaarlijks 3 miljoen ton CO2 uitstoot, zou sluiting op het eerste gezicht een grote stap zijn in de richting van het behalen van de doelen.

De stroomproductie zal in dat geval wel op korte termijn opgevangen moeten worden door gascentrales. Deze zijn weliswaar schoner dan kolencentrales, maar stoten nog steeds de helft aan CO2 uit. Daarmee komt de totale reductie dus uit op 1,5 miljoen ton in plaats van 3 miljoen ton, zodat er nog steeds grote aanvullende maatregelen nodig zijn om de doelen te halen.

Een andere mogelijkheid is een toename aan import van buitenlandse elektriciteit. Op dit moment is dat in de praktijk veelal met bruinkool opgewekte stroom uit Duitsland, zo neemt de uitstoot in Nederland af maar in Europa juist toe. Nederlandse doelen kunnen dan gehaald worden, maar de reden waarom die doelen zijn opgesteld wordt dan juist geen dienst bewezen.

Alternatieven

Volgens Pieter Boot, hoofd Klimaat van het Planbureau voor de Leefomgeving, zijn de meeste alternatieven waarmee op deze korte termijn nog de doelen gehaald kunnen worden ‘paniekmaatregelen’. Daarmee wijst hij onder meer op het instellen van een maximumsnelheid van 60 km per uur voor wegverkeer.

Veel reëlere maatregelen voor uitstoot-reductie vergen een langere termijn dan 2020. Waar Nuon reeds heeft aangegeven de Hemwegcentrale definitief te sluiten in 2024, is RWE juist bezig om de Amercentrale om te schakelen naar biomassa. Ook andere kolencentrales in Nederland zijn de mogelijkheden aan het verkennen voor alternatieve duurzame brandstoffen als biomassa of metaalbrandstoffen. In november start bijvoorbeeld het Arbaheat-onderzoeksproject om de kolencentrale van Engie in Rotterdam naar 100% biomassa te brengen. Bij vervroegde sluiting wordt de haalbaarheid van deze transformaties zeer moeilijk.

Latere sluiting van de kolencentrales zou om twee redenen voordeliger kunnen zijn; ten eerste bestaat er nog de tijd en mogelijkheid om dergelijke alternatieve invullingen op te zetten, ten tweede behoren de meeste Nederlandse kolencentrales tot de modernste en efficiëntste van Europa. Bij directe sluiting wordt bij import veel stroomproductie opgevangen door vuilere centrales in het buitenland. Wanneer andere landen verder zijn in hun energietransitie, zal productie van deze centrales worden vervangen door schonere import.

Onder de druk van het Urgenda-vonnis is echter alleen baat bij directe maatregelen en zal iedere langere-termijn oplossing moeten wijken, zonder weging van de uiteindelijke kwaliteit van de oplossing.

, , , ,

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *