Belgische energieproducent en -leverancier Lampiris heeft in het kader van de dreigende stroomtekorten in België een onderzoek georganiseerd naar de kennis van consumenten over het afschakelplan. De enquête, die tussen 2 en 5 oktober bij 1.080 personen werd afgenomen door onderzoeksbureau Ipsos, ging ook in op de bereidheid van consumenten om maatregelen te nemen op het moment dat een tekort dreigt.
Onderschatting van gevolgen afschakeling
Uit het onderzoek blijkt dat 71 procent van de ondervraagden weet wat het afschakelplan van de Belgische overheid inhoudt. Volgens dit plan zullen bepaalde aangewezen regio’s beurtelings van het stroomnet worden afgesloten wanneer er te weinig capaciteit beschikbaar is, om zo totale landelijke stroomuitval te voorkomen. Het gaat hierbij om gebieden met een relatief lager aantal inwoners, steden met meer dan 50.000 inwoners worden ontzien. Toch heeft slechts de helft (49%) gecontroleerd of zij mogelijk in een door het afschakelplan aangewezen gebied wonen of werken. Daarbij stelt Lampiris dat uit het onderzoek blijkt dat een meerderheid van de ondervraagden niet goed beseft waar een afschakeling van het stroomnetwerk allemaal van invloed op is. Dit gaat verder dan slechts de stroom die uit het stopcontact komt, bepaalde verwarmingssystemen, sanitairtypen, mobiele netwerken, internetverbindingen, betaalsystemen, openbaar vervoer, verkeerslichten en nog meer diensten en systemen zullen getroffen worden. Hier is slechts een minderheid van doordrongen, aldus Lampiris.
Hoge bereidheid om mee te werken aan oplossingen
Een ruime meerderheid van de ondervraagden (80%) vindt het in eerste instantie een taak van de overheid om te voorkomen dat het afschakelplan nodig is. De netbeheerder en de energieleveranciers volgen op de tweede en derde plaats. Desondanks is ook 72% bereid om hun elektriciteitsgebruik aan te passen op het moment dat een afschakeling dreigt. Lampiris heeft hier eerder ook praktijkervaring mee opgedaan: in november testte het een eigen gratis sms-dienst waarmee aangemelde energiegebruikers (ook bij andere leveranciers) een waarschuwings-sms krijgen dat ze hun stroomverbruik tijdelijk moeten verminderen. De test leverde destijds een daling van 150-200MW op, ongeveer 40% van het vermogen van de kernreactor Doel 1.
Sensibilisering bevolking vereist
Gaetan Mondet, commercieel directeur van Lampiris, stelt dat de bevolking meer bewust moet worden gemaakt van de gevolgen van het afschakelplan, en daarbij ook gemobiliseerd moet worden om gezamenlijk stroomuitval te voorkomen. “We zijn bereid om mee te werken aan een dergelijk initiatief en willen zelfs onze sms-dienst delen of uit handen geven, als dit opportuun zou zijn.” Daarnaast zijn ook structurele verbeteringen noodzakelijk, onderkent Mondet. De resultaten van het onderzoek van Lampiris zijn ook buiten de context van het Belgische stroomtekort interessant. In het kader van de energietransitie tonen de reacties van de ondervraagden de bereidheid om offers te brengen, maar ook een beperkt inzicht in de gevolgen van een falende leveringszekerheid.