Met het doel om Nederland minder afhankelijk te maken van fossiele brandstoffen, zijn groene alternatieven van groot belang voor de leveringszekerheid van stroom. Zonnepanelen en windmolens helpen daarbij, maar worden de twee dicht bij elkaar geplaatst, heeft dat nadelige gevolgen.
Volgens een onderzoek van TNO en een aantal van haar samenwerkingspartners, levert de schaduw van draaiende windmolen-wieken namelijk verlies van energie op. In sommige lokale gevallen loopt dat op tot tijdelijk stroomverlies van vijftig procent. In zekere zin is dit fenomeen al eens onderzocht, alleen ging het destijds om wieken die langzaam draaiden waardoor dus voor langere periodes schaduwen over zonnepanelen neerstreken. Het recente onderzoek, dat in december 2023 gepubliceerd werd, ging juist over sneldraaiende windturbines.
Snelle windmolens
Voor het onderzoek waren de omvormers van zonne-energie naar bruikbare elektriciteit erg belangrijk. Als er namelijk schaduw op een zonnepaneel terechtkomt, doen deze omvormers er alles aan om zo veel mogelijk energie op te blijven wekken. Daarvoor maakt het gebruik van een zogeheten maximum power point tracker (MPPT). Wat er gebeurt met die trackers als er een windmolen op volle toeren draait en de schaduw van de wieken op de panelen terechtkomt, blijkt nu voor het eerst.
Wat naar voren kwam uit de metingen, is dat de omvormers door de snelbewegende schaduw hard aan het werk worden gezet. Doordat ze constant optimaal elektriciteit proberen te genereren, kost het veel moeite om terug te komen op een maximale energieopbrengst. Daarom moet er volgens de onderzoekers gekeken worden hoe de omvormers van stroom geoptimaliseerd kunnen worden.
“Daarnaast is er veel interesse in een model dat voor elk zonnepark het effect kwantitatief kan voorspellen” vertelt een van de TNO-onderzoekers. “Op die manier kun je een gecombineerd zon- en windpark nog beter ontwerpen. We zijn aan het kijken of we zo’n model kunnen ontwikkelen op basis van de data die we nu hebben gemeten.”
Wind- en zonne-energie
Van de 562 zonneparken in Nederland worden er nu 44 gecombineerd met windmolens, dat is zo’n 13%. Bij de overige zonneparken staan de dichtstbijzijnde windmolens minimaal honderd meter verderop. De hybride parken zijn volgens eerder onderzoek van het Kadaster een mooie kans om de energievoorziening uit zonne-energie juist te waarborgen en maximaal te benutten.