Google heeft aangekondigd in totaal 1 miljard euro te steken in de bouw van een nieuw datacentrum in Noord-Holland en een verdere uitbreiding van het datacentrum in de Eemshaven. Vorig jaar werd reeds aangekondigd dat laatstgenoemd datacentrum voor 0,5 miljard euro zou worden uitgebreid, daar komt deze nieuwe investering bovenop.
Nederland is om verschillende redenen zeer aantrekkelijk voor de aanleg van datacenters. Tegelijkertijd vragen datacenters zeer veel energie. De opwekkingscapaciteit van volledige zonne- en windparken wordt door datacenters gebruikt, waardoor deze energie niet aan huishoudens geleverd kan worden.
Nederland telt 95 datacenters
Veel grote bedrijven kiezen Nederland als locatie voor datacenters. Nederland is straks het enige Europese land met twee datacenters van Google. Deze centra zijn nodig om de grote hoeveelheden data van diensten als Youtube, Google Maps en Gmail te verwerken. Dankzij een van de grootste internetknooppunten van de wereld in Amsterdam, betekent het hier in de buurt vestigen een grotere internetsnelheid. Daarnaast is er een zeer betrouwbare energievoorziening en een hoog opgeleide bevolking.
Alleen de datacenters bij Amsterdam verbruiken echter al meer stroom dan alle Amsterdamse huishoudens bij elkaar. Het elektriciteitsnet aldaar dreigt niet meer voldoende stroom te kunnen transporteren. Tegelijkertijd willen bedrijven als Google en Microsoft hun energie zoveel mogelijk uit duurzame bron halen. Daarvoor investeren ze in grote wind- en zonne-parken, met soms genoeg capaciteit om kleine steden geheel van stroom te voorzien. Omdat de datacenters echter al deze energie zelf verbruiken, neemt het aandeel beschikbare groene energie voor huishoudens niet toe. Zowel het grootste windmolenpark op land als het grootste zonnepanelenpark van Nederland worden uitsluitend ingezet voor datacenters.
Datacenters ondanks 100% groene energie afhankelijk van andere bronnen
Google beweert straks voor beide datacenters 100% duurzame energie te verbruiken. Dit betekent echter niet dat alle elektriciteit rechtstreeks uit windmolens of zonnepanelen komt. Bovendien is men op bepaalde momenten nog afhankelijk van elektriciteit opgewekt door conventionele elektriciteitscentrales, zoals kolencentrales en gascentrales.
Om toch te kunnen stellen dat men 100% duurzaam is sluit Google PPA’s (Power Purchase Agreements) af met windmolen- en zonneparken. Met deze overeenkomsten wordt afgesproken om de energie van deze parken voor een vastgesteld aantal jaar gegarandeerd te kopen. Dit zorgt er voor dat nieuwe parken aangelegd worden, waarbij de investeerders voorlopig verzekerd zijn van inkomsten.
Vrijwel alle elektriciteit in Nederland wordt echter aan het landelijke net toegevoegd, als men stroom verbruikt wordt dus een mix van alle aangesloten bronnen verbruikt. De energie van de windmolens en zonnepanelen loopt niet met een kabel direct naar de datacenters. In de praktijk bestaat de verbruikte elektriciteit van de datacenters dus ook altijd deels uit met andere bronnen opgewekte elektriciteit. Als het windstil is en donker (Dunkelflaute), bestaat deze elektriciteit zelfs helemaal niet uit wind- en zonne-energie.
Wat Google doet om toch te kunnen stellen 100% duurzame energie te verbruiken, is het onmiddellijk doorverkopen van de aangekochte energie van de PPA’s op de groothandelsmarkt, maar dan zonder de bijgevoegde duurzaamheidscertificaten (‘Garanties van oorsprong’ / GvO’s). Deze GvO’s worden verkregen voor iedere hoeveelheid duurzaam opgewekte energie, maar kunnen vervolgens van die energie worden losgekoppeld en ergens anders aan worden gehangen. Zo kan groene energie als grijze energie worden verkocht en andersom.
Voor de momenten dat Google niet-duurzame elektriciteit verbruikt plakt Google de GvO’s hier op, zodat deze als duurzaam geldt. Zo wordt gedurende het jaar wel ergens evenveel groene energie opgewekt als dat de datacenters in een jaar verbruiken, maar zijn de datacenters ‘s nachts of op andere momenten dat er onvoldoende wind- of zonne-energie beschikbaar is nog afhankelijk van kolen- en gascentrales.
Hoewel bedrijven als Google en Microsoft wel hun eigen energievraag compenseren door te zorgen voor een toename in het aanbod van energie, zorgt dit wel voor andere problemen die de energietransitie bemoeilijken. Geschikte locaties voor zonne- en windparken worden bezet zodat deze niet meer gebruikt kunnen worden voor bijvoorbeeld elektrificatie van huishoudens en vervoer. Ook raakt het elektriciteitsnet overvol, zodat er geen nieuwe wind- en zonne-parken bij kunnen komen.