De Europese Unie heeft zich vorig jaar voorgenomen klimaat neutraal te willen zijn in 2050. In de naleving van deze zogeheten Green Deal probeerde de Europese Commissie de klimaatdoelen van 2030 aan te scherpen, Polen ging hier niet in mee en beriep zich op zijn vetorecht. De voornaamste reden dat Polen de klimaatdoelen tegenspreekt lijkt te zijn vanwege de energievoorziening uit kolen. Niet geheel verrassend aangezien 75 procent van de energievoorziening wordt verzorgd door de verbranding van steenkool en bruinkool. De klimaatplannen van het land zijn dan ook weinig ambitieus te noemen, zo zijn de Polen vooralsnog van plan om hun kolenmijnen pas in 2049 te sluiten.
Het politieke spel wat Polen speelt moet ze meer geld opleveren. Naast het gegeven dat Polen zijn afhankelijkheid van kolen aanhaalt als reden om tegen de klimaatdoelen van de Europese Commissie te stemmen, hoopt Polen ook op meer financiële steun. Om hun argumenten kracht bij te zetten houdt het land ook de coronasteun aan de EU tegen. Europarlementariër Bas Eickhout geeft aan dat het politieke spel wat Polen speelt ze waarschijnlijk weinig zal opleveren: “Of beter gezegd: blufpoker. Want met dat veto dreigt Polen juist een hoop geld mis te lopen.”
Voorstel Europese Commissie moet leiden tot 55 procent minder uitstoot in 2030
Om de voornemens van het Parijsakkoord te halen heeft de Europese Commissie als doel gesteld om de uitstoot van broeikassen verder terug te dringen. De plannen van de Commissie maken deel uit van een ‘nieuwe groeistrategie’ en moeten op hun beurt weer leiden tot extra werkgelegenheid, technologische innovatie, lagere energielasten voor burgers en een betere luchtkwaliteit. Het Europees Parlement stemde eerder al met een meerderheid voor een reductiedoel van 60 procent. Of het gaat lukken om klimaatverandering tegen te gaan blijft echter de vraag als de doelen van de lidstaten niet overeen komen.
Polen én Hongarije dreigen zelfs hun veto uit te spreken tegen de gehele begroting van de EU. Beide landen hopen hiermee meer steun te kunnen verkrijgen, echter krijgen ze dit al uit andere fondsen. Bij het afwijzen van de doelen van de Europese Commissie gaf de Poolse minister van Klimaat en Milieu aan ‘diepere analyses’ nodig te hebben. Dit maakt volgens Eijckhout deel uit van het spel wat Polen speelt: “Er zijn al heel veel analyses gemaakt, dus daar gaat het ze niet om. Hun grootste hoop is meer geld te ontvangen. Dat krijgen ze al, bijvoorbeeld via een duurzaam moderniseringsfonds en met de nieuwe EU-begroting ook via een ‘eerlijk transitiefonds’, om landen als Polen te helpen met hun uitfasering van steenkool. Dat Poolse veto van die begroting zien veel waarnemers dan ook als blufpoker.”
Klimaatakkoord al bijna vijf jaar geleden
Waar er nog geen overeenstemming bereikt lijkt te worden binnen de Europese politiek, komt er steeds meer haast kijken bij het opstellen van ambitieuzere klimaatdoelen. Eén van de afspraken was bijvoorbeeld om voor de klimaattop in Glasgow van dit jaar scherpere emissiedoelen op te stellen. Deze klimaattop is uitgesteld door de coronacrisis, echter zullen de scherpere klimaatdoelen er vroeg of laat toch moeten komen.