Foto Pixabay

Toen als gevolg van de coronacrisis de productie in de meeste landen daalde, nam ook de vraag naar CO2-emissierechten sterk af. In maart lag de prijs nog maar rond 15 euro per ton CO2, waar dit eerder ongeveer 25 euro was. Hoewel de productie zich nog niet volledig heeft hersteld, liggen de emissieprijzen inmiddels zeer hoog: ruim 30 euro per ton. Een verklaring voor deze stijging ligt in voorgenomen beleid van de Europese Unie.

De hoge ETS-prijzen betekenen dat de markt voor bijvoorbeeld kolencentrales slecht is. Desondanks vertegenwoordigen de kolencentrales weldegelijk nog een belangrijke waarde voor energieproducenten.

Speculanten bereiden zich voor op verlaging beschikbare emissierechten

Bedrijven die onder het Europese Emission Trading System (ETS) vallen moeten voor iedere ton CO2 die zij uitstoten emissierechten kopen. Er is een maximum hoeveelheid CO2 die binnen de EU-ETS sectoren uitgestoten mag worden vastgesteld. Hoe meer bedrijven een deel van dit maximum willen uitstoten, hoe hoger de prijzen voor deze rechten liggen. De rechten mogen ook onderling verhandeld worden.

Het is de bedoeling dat de beprijzing van CO2 ertoe leidt dat duurzamere alternatieven concurrerend kunnen worden. Toen de ETS-prijs als gevolg van corona zeer laag kwam te liggen, vreesden critici dat het systeem niet meer tot het gewenste effect zou leiden. De plotselinge stijging van de ETS-prijs in de afgelopen maanden naar zeer hoge niveau’s neemt deze angst deels weg.

De Europese Unie heeft aangekondigd dat het herstel van de coronacrisis deels vormgegeven moet worden door een versnelde vergroening van de Europese economie. Het uit de markt nemen van emissierechten en/of het verlagen van de maximale hoeveelheid beschikbare rechten zou hier een logisch onderdeel van kunnen zijn. Partijen die hier op anticiperen willen daarom nu al zoveel mogelijk rechten opkopen, wat de prijs sterk doet stijgen.

Kolencentrales behouden waarde als capaciteit

Een kolencentrale stoot relatief veel CO2 uit in vergelijking met bijvoorbeeld gascentrales of windmolens en zonnepanelen. Een combinatie van hoge ETS-prijzen met lage gasprijzen en een zomers aanbod van veel goedkope zonne- en windstroom, zorgen ervoor dat de marktsituatie voor kolencentrales niet heel gunstig is. Desondanks hoeft dit niet te betekenen dat de betreffende energiebedrijven verlies lijden. Sterker nog, het kan zelfs een grotere winst opleveren.

Energieproducenten verkopen elektriciteit aan energieleveranciers of grootverbruikers. Vaak worden hiervoor contracten gesloten met een vaste prijs per hoeveelheid geleverde elektriciteit binnen een bepaalde periode, bijvoorbeeld een jaar.

Een energieproducent hoeft niet alleen elektriciteit te verkopen die het bedrijf met eigen middelen heeft opgewekt, het kan ook zelf de markt opgaan om elektriciteit in te kopen, om die vervolgens te leveren aan de klanten. Wanneer het goedkoper is om op de markt elektriciteit in te kopen, dan om deze zelf te produceren, dan zullen de meeste bedrijven dit doen. Zo kan een energieproducent met een kolencentrale, die door marktomstandigheden eigenlijk duurder is dan de prijzen die zijn afgesproken met de afnemers, toch winst maken door de elektriciteit elders in te kopen en de centrale op een lager pitje te zetten.

Het is aantrekkelijk voor energieverbruikers om contracten te sluiten met bedrijven die over eigen regelbaar vermogen, zoals kolencentrales, beschikken, in plaats van afhankelijk te zijn van wat er beschikbaar is op de markt, ook al liggen de prijzen op de markt soms lager. De energieproducenten met eigen regelbaar vermogen kunnen namelijk altijd leveren, ook als het niet waait, als de zon niet schijnt of als er onvoldoende capaciteit van andere partijen op de markt beschikbaar is.

Op deze manier vertegenwoordigen de kolencentrales alsnog een waarde voor de energiebedrijven, ook als zij niet of minder worden gebruikt voor productie op momenten dat dit te duur is. Dit soort factoren zullen van belang zijn bij de waardebepaling, wanneer in 2030 de kolencentrales in Nederland gedwongen moeten sluiten.

Bovendien hebben omliggende landen plannen om het regelbare vermogen sterk af te bouwen in de komende jaren ( bv. zowel kolen- als kerncentrales in Duitsland), waardoor de waarde van nog beschikbaar regelbaar vermogen sterk kan toenemen op de momenten dat wind en zon niet toereikend zijn.

, , ,

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *