In februari 2025 blijven de consumentenprijzen voor energie in Nederland relatief stabiel, hoewel ze nog steeds hoger liggen dan in eerdere jaren. De gemiddelde stroomprijs bedraagt momenteel ongeveer € 0,32 per kilowattuur (kWh), terwijl de gasprijs rond de € 1,44 per kubieke meter (m³) ligt.
Deze prijsstabiliteit is opmerkelijk, gezien de aanhoudende geopolitieke spanningen en de nasleep van de energiecrisis tussen 2021 en 2023. De oorlog in Oekraïne en de daaropvolgende verstoringen in de gasvoorziening hebben de energieprijzen in het verleden aanzienlijk beïnvloed.
Zorgen over leveringszekerheid na 2030
Ondanks de huidige stabiliteit blijven er zorgen over de leveringszekerheid op de lange termijn. De laatste Monitor Leveringszekerheid van TenneT uit mei 2024 toont aan dat de elektriciteitsvoorziening in Nederland tot en met 2030 goed is geborgd. Echter, na 2030 nemen de onzekerheden toe, vooral door de elektrificatie van de samenleving en de sluiting van traditionele energiecentrales op kolen, die niet afhankelijk zijn van de gasprijs en regelbaar vermogen kunnen leveren. Deze ontwikkelingen kunnen leiden tot een overschrijding van de norm voor leveringszekerheid, met name tijdens perioden met weinig opwekking uit zon en wind (‘dunkelflaute’).
De oorzaken van deze potentiële verslechtering na 2030 zijn divers. Ten eerste leidt de toenemende elektrificatie van industrie en huishoudens tot een hogere vraag naar elektriciteit. Tegelijkertijd wordt verwacht dat het aanbod van regelbaar vermogen, zoals gas- en kolencentrales, afneemt door sluitingen en een gebrek aan investeringen in nieuw CO₂-vrij regelbaar vermogen. Bovendien blijft de groei van flexibiliteitsopties, zoals vraagrespons en batterijopslag, achter bij de stijgende vraag. Deze combinatie van factoren vergroot de afhankelijkheid van import en maakt het elektriciteitssysteem kwetsbaarder voor externe invloeden.
Afhankelijkheid van buitenlandse energiebronnen blijft aandachtspunt
Hoewel Nederland stappen heeft gezet om de importcapaciteit van vloeibaar aardgas (LNG) te vergroten en de gasopslagen adequaat te vullen, blijft de energievoorziening gevoelig voor internationale marktontwikkelingen en geopolitieke spanningen. Het kabinet heeft daarom de ambitie uitgesproken om de gasopslagen voor 1 november 2025 voor minimaal 80% gevuld te hebben, wat overeenkomt met ongeveer 110 TWh aan gas. Deze maatregelen zijn van belang om de leveringszekerheid gedurende de donkere dagen in de winter te waarborgen.
Het sluiten van het Groningenveld heeft Nederland meer afhankelijk gemaakt van gasimport en goed functionerende Europese markten. De uitbreiding van LNG-importfaciliteiten en het verhogen van de gasopslagcapaciteit zijn stappen om deze afhankelijkheid te mitigeren. Toch blijft de energievoorziening kwetsbaar voor externe factoren, zoals geopolitieke spanningen en fluctuaties op de internationale energiemarkten.