Nederland staat in 2025 op een kantelpunt in de energietransitie. Grootschalige energieopslag is niet langer een luxe, maar een absolute noodzaak om het elektriciteitsnet stabiel te houden en een duurzame energievoorziening te garanderen. Toch blijven de inspanningen (o.a. vanuit de overheid) achter bij wat echt nodig is.
Huidige Stand van Zaken
Kortdurende Opslag (Batterijen): Nederland heeft de afgelopen jaren vooruitgang geboekt in batterijopslag, maar de schaal blijft te klein. De grootste projecten, zoals de batterijopslag in Vlissingen (30,7 megawatt, 62,6 megawattuur) en de Dronter Energie Opslag (90 MW), zijn belangrijke stappen, maar slechts een fractie van wat nodig is. Het elektriciteitsnet raakt steeds vaker overbelast en zonder grootschalige investeringen in opslag zal de groei van hernieuwbare energie vastlopen.
Langdurige Opslag (Waterstof): Hier ligt het grootste probleem. Waterstof wordt vaak genoemd als dé oplossing voor langdurige energieopslag, maar Nederland loopt ver achter op schema. Onderzoek toont aan dat ondergrondse opslag in zoutcavernes en lege gasvelden noodzakelijk is, maar concrete projecten blijven steken in de planfase. Zonder stevige politieke keuzes en investeringen blijft Nederland afhankelijk van buitenlandse waterstof en fossiele brandstoffen.
Toekomstige Behoeften (2030 en daarna)
Kortdurende Opslag: Met de groeiende opwek van zonne- en windenergie stijgt de behoefte aan opslagcapaciteit explosief. Volgens de Integrale Infrastructuurverkenning 2030-2050 (II3050) is er in 2050 minstens 40 tot 70 GW (oftewel 40.000 – 70.000 MW) aan opslag nodig. De huidige inspanningen komen daar niet eens bij in de buurt.
Langdurige Opslag (Waterstof): Waterstof moet een sleutelrol spelen in het toekomstige energiesysteem, voor seizoensopslag en als back-up bij energietekorten. De overheid (en daardoor de industrie) blijft echter aarzelen. Er is geen heldere strategie en zonder grootschalige projecten blijft waterstof een papieren oplossing.
Wat moet er gebeuren?
- Overheid moet regie nemen: Er is behoefte aan een duidelijke, langetermijnvisie en stevige wetgeving. Opslagprojecten moeten dezelfde prioriteit krijgen als wind- en zonneparken.
- Snellere vergunningverlening: Batterij- en waterstofprojecten lopen nu vast in procedures. Dit moet drastisch worden versneld.
- Grote investeringen in waterstof: Nederland moet nú investeren in grootschalige waterstofopslag en -productie, om te voorkomen straks achter de feiten aan te lopen.
- Publiek-private samenwerking: Energieopslag vereist enorme investeringen. Zonder slimme samenwerking tussen overheid en bedrijven blijft het tempo te laag.
De energietransitie staat of valt met opslag. Zonder actie blijft Nederland achter de feiten aanlopen en dreigt het elektriciteitsnet vast te lopen.