Tussen eind oktober en eind november van dit jaar zullen in België zes van de zeven beschikbare kernreactoren buiten werking zijn. Tegenvallers in de hoeveelheid opgewekte stroom met wind en zon kunnen in deze periode voor een kritiek tekort zorgen, met het in werking treden van ‘het afschakelplan’ als gevolg. Met het afschakelplan worden verschillende regio’s beurtelings losgekoppeld van het net, om zo een landelijke black-out te voorkomen. Belgische netbeheerder Elia waarschuwt daarnaast dat ook de stroomvoorziening in januari en februari problematisch kan zijn.
Tekort van 1700 megawatt
Door onvoorziene onderhoudswerkzaamheden aan de kerncentrales bij Doel en Tihange verdwijnt in België tot midden-december 3000 megawatt aan nucleaire capaciteit, een kwart van de totale beschikbare productiecapaciteit van België. Tenzij het dreigende tekort van ongeveer 1700 megawatt ingevuld kan worden, stelt Elia dat de leveringszekerheid niet langer gegarandeerd kan worden. In samenwerking met minister van Energie Marie Christine Marghem wordt gezocht naar oplossingen. Er werd op 26 september 750 megawatt ‘gevonden’ bij Engie Electrabel, maar er is nog steeds een tekort van 1000 megawatt over. Volgens Elia kan dit tekort, zelfs als alle buitenlandse capaciteit die beschikbaar is voor import wordt geïmporteerd, nog steeds onoverbrugbaar blijken in bepaalde situaties. Zeker in de koude en donkere wintermaanden zal het buitenland minder capaciteitsoverschotten beschikbaar hebben, terwijl de vraag in België juist zal stijgen. Er is kritiek geuit op minister Marghem dat er voor deze winter geen strategische reserve is aangelegd. Volgens Marghem was dit echter niet mogelijk omdat vrijwel alle centrales die hiervoor in aanmerking zouden komen reeds op volle toeren draaien.
Kritieke tekorten bij tekort aan energie uit wind en zon
Het optreden van de onvoorziene tekorten uit nucleaire opwekking valt ongelukkig samen met de aankomende wintermaanden. De opbrengsten uit zonne-energie zijn in deze tijd van het jaar namelijk aanzienlijk lager wegens de kortere dagen. Bovendien vallen de momenten van piekvraag, ’s ochtends en ’s avonds, in de winter samen met momenten dat het donker is. De capaciteit voor opslag voor later gebruik is niet ver genoeg ontwikkeld om overdag opgewekte stroom volledig op andere momenten in te zetten. Als er op deze momenten van duisternis ook weinig wind waait, is er sprake van een zogenaamde ‘Dunkelflaute’. Naast een tekort aan nucleaire capaciteit valt dan ook een groot deel van de duurzaam opgewekte stroom weg, met een bedreigende situatie voor de leveringszekerheid tot gevolg.